Participatie & Gezondheid deel 3: Het verhaal van Janneke
Janneke werkt sinds een paar jaar weer met veel plezier. Daarvoor zat ze in de bijstand en was het door een combinatie van fysieke en psychische problemen lastig om (betaald) aan het werk te gaan. Maar Janneke* bleef positief en was erg gemotiveerd om actief bezig te zijn. Daardoor kon ze, met goede begeleiding van een aantal professionals, de stap zetten naar een betaalde baan. Ook van haar huidige werkgever krijgt Janneke alle steun.
Vervelend om in de bijstand te zitten
Janneke kwam in 2011 in de bijstand. Ondanks haar opleiding en ervaring als juridisch medewerker en veel solliciteren, lukte het haar in deze periode niet om een baan te vinden. Voor een belangrijk deel kwam dit door de verschillende fysieke en psychische belemmeringen van Janneke : “Ik heb schouderklachten en last van de gevolgen van een whiplash. Ook heb ik een ernstige vorm van ADHD en een posttraumatische stressstoornis. En mijn leeftijd speelde een rol, denk ik.” Janneke vond het vervelend om in de bijstand te zitten. “Je doet niet 100 procent mee en je krijgt een stempel.” Stilzitten heeft ze in die tijd niet gedaan. Janneke solliciteerde veel en gaf ook als vrijwilliger Nederlandse les aan mensen met een migratieachtergrond.
Dit is de derde in een serie van zes interviews over participatie en gezondheid. Ieder portret is anders, maar er is één belangrijke overeenkomst: mensen zijn het best geholpen met een persoonsgerichte aanpak. Hiervoor is samenwerking nodig, bijvoorbeeld tussen Werk en inkomen en Volksgezondheid.
Banenafspraak
In de tijd dat Janneke in de bijstand zat, kreeg ze begeleiding vanuit de gemeente. Die verwees haar voor een arbeidsgeschiktheidskeuring naar de GGD. Zo kwam Janneke in het zogenaamde doelgroepregister en daarmee in aanmerking voor een baan uit de banenafspraak. Daarna werkte Janneke korte tijd als vrijwilliger bij een cliëntenorganisatie. En niet lang daarna koppelde haar klantmanager van het gemeentelijk re-integratiebedrijf Janneke aan een organisatie die haar juridische ervaring goed kon gebruiken en haar in dienst nam.
Alle steun van huidige werkgever
Bij deze organisatie werkt Janneke nu 32 uur per week naar volle tevredenheid: “Het is leuk en gevarieerd werk en ik ben erg tevreden over mijn werkgever.” Zo houdt haar werkgever rekening met Jannekes fysieke en psychische problemen. “Dat komt erop neer dat collega’s op mij letten. Ik heb iedere maand een overleg met mijn teamleider. En ik heb een contactpersoon die mij heeft gekoppeld aan een ervaringsdeskundige [met fysieke en/of psychische problemen, red.] binnen het bedrijf.” Verder zorgt Jannekes werkgever ervoor dat er altijd iemand is met wie ze kan gaan lunchen. Want ze vindt het moeilijk om alleen een zaal vol onbekende mensen binnen te stappen. De kans is groot dat Janneke binnenkort een vast contract krijgt.
Dat Janneke nu goed kan werken in een ‘gewone’ baan komt volgens Janneke door de goede begeleiding van Jannekes huidige werkgever. Dat werkt! En dat geldt ook voor het werk zelf en de randvoorwaarden. Zo is het werk afwisselend en uitdagend, heeft Janneke een duidelijk takenpakket, kan ze werken in een prikkelarme omgeving, heeft ze een korte reistijd én voldoende salaris.
Eigen motivatie
Belangrijk in Jannekes ontwikkeling naar betaald werk was ook haar grote motivatie om te werken en bezig te blijven in bijvoorbeeld vrijwilligerswerk. “Ik heb een sterke intrinsieke motivatie om te werken. Ik wil me inspannen, mijn hersenen moeten bezig zijn.”
Wat heeft gewerkt in de begeleiding van klantmanagers en andere professionals?
Volgens Janneke is het belangrijk dat je professionals treft die de juiste contacten hebben en je aan een goede, passende werkgever kunnen koppelen. Maar ook een goede begeleiding van die professionals zelf is nodig: “Het is fijn als een klantmanager goede tips en adviezen geeft, dat het gaat over mogelijkheden om werk te vinden en diegene jou daarbij helpt. Iemand die luistert, meedenkt, je niet in een hokje plaatst en je niet het gevoel geeft aan één of ander traject mee te doen. Dat je steun krijgt wanneer je aangeeft iets anders te willen dan wat hij of zij in gedachten heeft. Je zoekt samen, gelijkwaardig.” Bovendien is het volgens Janneke goed als klantmanagers ook iets over zichzelf vertellen, want: “Dan is er sneller een klik.”
Wat moeten begeleiders echt niet doen?
Dreigen met bepaalde maatregelen vindt Janneke niet helpend: “Als klantmanagers snel wijzen op bepaalde maatregelen – met het vingertje zwaaien – is dat niet prettig; dat geeft een ‘rechtbankgevoel’ en voelt niet gelijkwaardig.”
*Om haar privacy te waarborgen hebben we Janneke een andere naam gegeven.