Overzicht van 2021: Samen Verschil Maken
Samen verschil maken. Dat was niet voor niets het thema van onze jaarlijkse studiedag. Want dat is wat wij, met jullie, doen. Verschil maken voor de mensen om wie het gaat. In dit overzicht delen we graag wat we met jullie hebben bereikt in 2021. En wat GIDS/GezondIn in de afgelopen acht jaar heeft bereikt. In ‘De Kracht van de Lokale Aanpak’ lees je daar alles over.
Kennis delen
Vaak kijken we bij beperkte gezondheids- en basisvaardigheden vooral naar de inwoners. In dit Themadoc: ‘Gezondheidsvaardigheden en basisvaardigheden: Handvatten voor gemeenten’ bieden we ook andere opties om je beleid goed en bij iedereen te laten landen.
Het in maart uitgebracht Inspiratieboek Gezondheid in de Omgevingsvisie hebben we gelanceerd tijdens de masterclasses Omgeving en Gezondheid voor bestuurders die we dit jaar gaven. Een analyse van vier gemeentelijke visies met tips voor alle gemeenten die ook gezondheid in hun omgevingsvisie willen meenemen.
Gezondheid voor iedereen ook via contracten en subsidieafspraken helpt je bij het versterken van je aanpak van gezondheidsverschillen, door optimaal gebruik te maken van je opdrachtgeversrol.
Renovatietrajecten raken sommige huurders meer dan anderen. Hoe kun je onnodige stress voorkomen? Aan de hand van casussen, ingebracht door corporaties, lees je hierover in het stuk Huurdersbegeleiding woningrenovatie.
Met deze Actiekaart wijkaanpak stoppen met roken kun je in de wijk stappen maken met professionals en inwoners richting een rookvrije wijk.
Handreiking actieve rol statushouders: Statushouders hebben vaak een waardevolle en realistische inbreng over de praktische gevolgen van plannen en voorstellen. Zij kunnen als partner meedenken over hoe groepen bereikt kunnen worden. Ook goed om statushouders die al langer in de gemeente wonen te betrekken bij voorlichting en andere ondersteuning voor statushouders die nieuw zijn in de gemeente.
In opdracht van VWS gaven we vier regionale masterclasses Omgeving en Gezondheid voor wethouders en directeuren. Met bijna 90 deelnemers uit alle delen van het land een groot succes. Misschien interessant voor jouw regio na de verkiezingen?
We vroegen acht wetenschappers: wat weten we nu echt wat werkt in relatie tot omgeving, groen, gezondheid én kansengelijkheid? En kun je dat op een tegeltje zetten?
De Handreiking Inburgering en Gezondheid voor gemeenten vertelt je hoe je als gemeente het thema gezondheid meeneemt in de uitvoering van de Wet Inburgering. Omdat statushouders specifieke gezondheidsrisico’s lopen, is het nodig om hun gezondheid steeds in beeld te hebben tijdens hun inburgering – een mooie kans om hier tijdig op in te spelen.
Aanhoudende stress heeft een dubbel negatief effect op gezondheid. Het is een belangrijke factor voor het ontstaan en in stand houden van gezondheidsverschillen. De publicatie ‘Leven met ongezonde stress’ laat zien hoe groot die impact is én wat we daaraan kunnen doen.
In de infographic armoede en gezondheid staat beschreven wat het effect van armoede is op de lichamelijke en mentale gezondheid en welke omstandigheden hierin een rol spelen.
In the spotlights
Praktijkvoorbeelden
We weten dat gemeenten veel inspiratie en lessen halen uit de ervaringen van andere gemeenten. Dit jaar deelden we deze verhalen. Staat jullie verhaal er volgend jaar bij?
‘Sunny Selwerd’: bewoners en gemeente Groningen maken wijk gezonder
Gemeente Arnhem pakt armoede en schulden aan
Veenendaal: Met taallessen werken aan zelfvertrouwen en gezondheid
Samenwerken voor een rookvrij Nijmegen
Met de stad Helmond tegen de sociale tweedeling
Kinderen Schouwen-Duiveland in beweging met buurtsportcoaches
Leefplekmeter
De Leefplekmeter wordt zeer regelmatig gebruikt. Graag horen we ook jouw ervaringen! We werkten met kinderen in Zeeuws-Vlaanderen en met een hele wijk in Berg en Dal. Volgend jaar kun je een versie in eenvoudige taal verwachten.
Leefplekmeter Sluiskil: ‘Kinderen kunnen zéker meedenken over hun leefomgeving’
Leefplekmeter Berg en Dal: ‘Inwoners als expert in hun kracht zetten’
Met de Leefplekmeter ‘temperaturen’ wat bewoners van hun wijk vinden
Participatie & Gezondheid
Wat betekent het niet hebben van werk voor je gezondheid? Welke rol spelen gemeenten bij die wisselwerking? Ieder portret is anders, maar er is één belangrijke overeenkomst: mensen zijn het best geholpen met een persoonsgerichte aanpak.
Het Goede Gesprek
Beleid is belangrijk, maar niet zonder de menselijke maat. ‘Werk persoonsgericht’ is hiervoor bijvoorbeeld een belangrijk principe. Deze gesprekken met professionals geven ‘food for thought’.
Farley van Heydoorn: ‘Ik prikkel mensen om zelf na te denken over wat belangrijk voor ze is’
Jolanda Mikic: ‘Netwerk is belangrijk als je mensen duurzaam wilt helpen’
Jennifer Ramkisoen: ‘Zorg ervoor dat het oprecht is en uit je hart’
Irina Boxma: ‘Kijk bij iemand thuis goed om je heen’
Suzan Daamen: ‘Ik wil graag horen wat er al goed gaat’
Corona
De pandemie vraagt veel van allen, maar van sommige mensen nog wat meer. Pharos zette in op het toegankelijk maken van alle ingewikkelde richtlijnen. Ook gemeenten waren en blijven aan zet. Hier lees je wat je als gemeente kunt doen om herstelbeleid zo inclusief mogelijk vorm te geven en hoe andere gemeenten hiermee bezig zijn.
Inclusief herstel na corona: Utrecht zet in op monitoren
Inclusief herstel na corona: FriendsOnline helpt jongeren met sociaal contact
Infosheet Pharos over de gevolgen van corona voor kwetsbare groepen
Inclusief herstel na corona: Amersfoort investeert in toegankelijke informatie
Inclusief herstel na corona: moeders zorgen voor ondersteuning in Schilderswijk
Inclusief herstel na corona: Kinderen in Rotterdam Zuid doen het nu beter op school
Begrijpelijke voorlichting over corona in 13 talen
Op de agenda
We werken niet alleen samen met gemeenten en hun partners. We vragen ook op landelijk niveau aandacht voor sociaaleconomische gezondheidsverschillen en de oorzaken
daarvan, en de rol die landelijke partijen daarbij kunnen spelen. Een greep uit wat activiteiten:
(Niet) Iedereen Telt Mee: een pleidooi voor inclusiviteit, rechtvaardigheid en kwaliteit van zorg. Dit is gepresenteerd en besproken tijdens een diner pensant met kopstukken uit het land.
Gemeenten, verzekeraars en zorg- en welzijnsaanbieders maken aan regionale tafels afspraken over hun samenwerking. Afspraken over allerlei zaken die de zorg effectiever en efficiënter moeten maken en betaalbaar houden. Het moment om impact te maken op gezondheidsverschillen. Het moment om te praten met de mensen om wie het gaat: blog ‘Praat met me’
‘Om verschillen te overbruggen moet je verschil maken. Dat wil zeggen: extra inzetten op kwetsbare inwoners om zo tot gelijke kansen op een gezond leven te komen.’ Dit zegt de wethoudersgroep van de GIDS-gemeenten in haar reactie op de Discussienota ‘Zorg voor de Toekomst’.
“Een stevige en brede aanpak van gezondheidsverschillen verdient een plek in het toekomstige regeerakkoord.” Dit stelt Pharos in een brief aan informateur Mariëtte Hamer.
Webinar gemist?
In 2020 zijn we er mee begonnen en in 2021 mee doorgegaan: de webinars. Met en voor gemeenten en hun partners. Je kunt ze nog terugkijken! En welke thema’s wil je volgend jaar zien?
‘Preventie: hoe bereik je mensen in kwetsbare situaties?’
Inclusief opdrachtgeverschap gemeenten
Preventieakkoorden met aandacht voor iedereen
Schuldhulpverlening en Gezondheid
Gezondheid in de Omgevingsvisie
Jongeren met financiële problemen en mentale gezondheid
Goed om te weten
We hebben weer op verschillende plekken les mogen geven over de integrale aanpak van gezondheidsverschillen: VU, NSPOH, VNG
De documentaire ‘Welbevinden op het Stanislascollege vmbo Delft’ laat zien hoe een school werkt aan het welbevinden van de leerlingen.
We hebben ruim vijftig gemeenten mogen helpen bij het opstellen van een lokaal of regionaal preventieakkoord, met extra aandacht voor gezondheidsverschillen. Daarbij hadden we hulp van ondersteuners uit het werkveld.