Interview gemeente Dordrecht

Hoe de gemeente Dordrecht hun domeinoverstijgende aanpak vormgeeft

Bestaanszekerheid heeft sinds de VNG-publicatie ‘De winst van het sociaal domein’ in veel gemeenten een plek op de beleidsagenda veroverd. Niet meer dan logisch, want zorg dragen voor bestaanszekerheid is de taak van de overheid. Domeinoverstijgend werken speelt daarin een grote rol en dat besef daalt steeds verder in. Pharos en Platform31 bespraken met gemeenten waar dit al gebeurt – of bijna.

 

In het historische Dordrecht is het gemeenschapsgevoel sterk: buurtinitiatieven, lokale evenementen, en vrijwilligersorganisaties zijn volop actief, maar tegelijkertijd valt er in sommige wijken heel wat te winnen op sociaaleconomisch vlak. Eelke Kraaijeveld, inmiddels voormalig programmanager bestaanszekerheid en kansengelijkheid vertelt hoe de gemeente die te lijf gaat – én voorkomt.

Bestaanszekerheid

De gemeente Dordrecht bracht in het voorjaar van 2024 een nieuwe visie op haar sociaal beleid uit. In die visie schaart de gemeente Dordrecht onder bestaanszekerheid: voldoende en voorspelbaar inkomen, mee kunnen doen in de samenleving, betaalbare woning, toegang tot hulp en zorg en een betrouwbare overheid. Een breed begrip dus. “Maar het gaat ook over mentale gezondheid,” vult Kraaijeveld aan: “Als je geen basis hebt, krijg je stress en is de mentale ruimte snel op. Onze sociale dienst werkt daarom ook ‘stress-sensitief’, waarbij op voorhand rekening wordt gehouden met effecten die langdurige stress kan hebben op mensen.”

Domeinoverstijgend en multi-inzetbaar

Vier Dordtse wethouders houden zich binnen de gemeente bezig met bestaanszekerheid en komen elke zes weken bij elkaar. De agenda’s van de medewerkers uit de lijnorganisatie worden (deels) leeggemaakt, zodat ze kunnen meedraaien in projecten en programma’s. Kraaijeveld: “Zolang teamleiders prioriteit geven aan bestaanszekerheid gaat dit heel goed, maar andere programmamanagers doen óók een beroep op hun medewerkers. Elke drie weken komen de programmamanagers bij elkaar om er onder andere op toe te zien dat de medewerkers niet worden overvraagd”. Ook medewerkers van het Dordts Leerprogramma, de regionale sociale dienst en de regionale jeugdhulp werken mee aan bestaanszekerheid.

Dordt West

De gemeente heeft speciale aandacht voor het gebied ‘Dordt West’ (de wijken Oud- en Nieuw- Krispijn, Wielwijk en Crabbehof) dat onderdeel is van het Nationaal programma Leefbaarheid en Veiligheid. Kraaijeveld: “En dat is niet zomaar: in die wijken moeten we aan de bak.” De gemeente trekt daar veel op met lokaal onderwijs, woningcorporaties, ondernemers en bewoners. Volgens Kraaijeveld is wijkgericht werken waarbij burgers betrokken worden bij het ontwikkelen van beleid, een gamechanger. “Als je dicht bij de leefwereld van je inwoners komt, krijg je vertrouwen en betrokkenheid terug. Dat gaat van gesprekken over verkeersveiligheid tot een brede visie voor de wijk.”

Zoveel mogelijk aansluiten bij wat er al is, is volgens Kraaijeveld dé manier om in die wijken invloed uit te oefenen: “We snappen dat je als gemeente niet zomaar een buurt in kan stappen en meteen iets gedaan kan krijgen. Beter is aan te sluiten bij bestaande structuren en bij wat er al is in de wijk. Op plekken waar ons sociale team iets kan betekenen in het maatschappelijk middenveld, komen ze dichter bij de mensen. Partners en sleutelfiguren in de wijk zijn heel belangrijk voor ons.”

Eenvoudiger systeem

Structurele financiering is volgens de gemeente een belangrijk antwoord op de bestaanszekerheidskwestie. “Mensen hebben meer inkomen nodig, zodat ze kunnen gaan leven in plaats van óverleven, en dat lukt niet met lapmiddeltjes. De SPUK-regelingen en de administratieve rompslomp rondom rapportages vormen een flinke hindernis. “Of het basisinkomen dé oplossing is weet ik niet, maar we moeten naar een eenvoudiger systeem.” De gemeente zelf bereidt zich voor op het jaar 2026, ook wel ‘het ravijnjaar’ genoemd. Er wordt dan bezuinigd op het gemeentefonds, en er zijn dan minder middelen voor gemeente. “We proberen de interne organisatie en bestaande regelingen die goed werken zoveel mogelijk te behouden. Medewerkers die domeinoverstijgend werken op het thema bestaanszekerheid dienen vooral flexibel en verbindend te zijn, zo geeft Kraaijeveld ten slotte aan. “Dit is natuurlijk ook afhankelijk van de ruimte die iemand krijgt zodat zo veel mogelijk aangesloten kan worden bij het perspectief van de inwoner”.

Meer inspiratie

Op zoek naar meer informatie en inspirerende praktijkvoorbeelden over bestaanszekerheid?

Lees meer