Elise (10): ‘Als ik iets wil, zegt mama soms dat ze daar geen geld voor heeft. Af en toe word ik daar boos over en ga ik naar mijn kamer. Meestal snap ik het wel, want ik weet dat ze er niks aan kan doen.’

Elise staat symbool voor kinderen die leven in armoede. Ze is één van de 5 persona’s die de GGD IJsselland met GIDS-gelden ontwikkelde in opdracht van de gemeente Raalte. Waarom is het handig om persona’s te hebben en hoe heeft de GGD dit aangepakt?

Armoede en gezondheidsverschillen

In Raalte is veel aandacht voor gezondheidsverschillen bij mensen die leven in armoede. Er zijn verschillende programma’s opgezet die dit verschil moeten verkleinen, maar er ontbrak een helder beeld van de doelgroep zelf. De gemeenteraad wilde antwoord op de vragen;

• Waar hebben gezinnen in armoede mee te maken?
• Wat hebben ze nodig?
• Hoe kan de gemeente hierop aansluiten?

Werken met persona’s

De GGD koos ervoor om persona’s te ontwikkelen. Dit zijn denkbeeldige personen die leven, denken en doen alsof zij uit de doelgroep komen. Door met persona’s te werken is het makkelijker te zien wat de doelgroep wil en nodig heeft.

Om persona’s te kunnen maken is eerst uitgebreid onderzoek gedaan bij de brede doelgroep: kinderen, tieners en ouders van Westerse en niet-Westerse afkomst. Zij beantwoordden vragen als ‘hoe is het om arm te zijn’ en ‘wat zijn je wensen voor de toekomst’?

Uit de vraaggesprekken bleek dat deze mensen niet altijd op de hoogte zijn van de voorzieningen die de gemeente biedt. Ook blijken deze voorzieningen niet altijd aan te sluiten bij hun behoeften. Kinderen en ouders vertelden bijvoorbeeld dat:

• Het ‘Jarige Job pakket’ van de gemeente voor kinderfeestjes te kinderachtig is;
• Fruit meenemen op de fruitdagen op school te duur is;
• Armoede minder makkelijk bespreekbaar is in niet-Westerse gezinnen.

Op basis van dit onderzoek heeft de gemeente Raalte 5 persona’s opgesteld. Dit zijn fictieve figuren. Elise, die hierboven is genoemd, is er één van.

Resultaten

De doelgroep en alle betrokken organisaties herkenden zich in de persona’s. Ze keurden ze goed, waardoor de professionals met de persona’s aan de slag konden. De GGD heeft vervolgens concreet advies kunnen geven aan de gemeente.

Daarna is een panel met ervaringsdeskundigen opgezet. Dit panel inventariseert de behoefte van de mensen om wie, zodat de gemeente de hulpverlening beter vorm kan geven – ook voor deze mensen. Zo heeft de gemeente inmiddels haar algemene informatievoorziening eenvoudiger gemaakt. Ook mogen ouders, naar aanleiding van hun wens, het budget voor kinderen flexibeler inzetten. Zo kunnen zij dit geld uitgeven op een manier die past bij hun gezin.

Tips

• Overweeg persona’s te maken als je onderzoek doet naar de behoefte van je doelgroep;
• Als je persona’s deelt met professionals, vertel dan ook over de voorzieningen en mogelijkheden die er binnen de gemeente zijn om de doelgroep te bedienen;
• Denk van tevoren goed na over de werving van je deelnemers. Dit kun je bijvoorbeelddoen via de stichting Leergeld en de Jeugdgezondheidszorg (JGZ);
• Als je met kinderen praat, heb je soms te maken met privacyregels. Je mag bijvoorbeeld niet zonder toestemming van de ouders vragen hoe kinderen het vinden om in armoede te leven.