Farley van Heydoorn: ‘Ik prikkel mensen om zelf na te denken’
Gemeenten en uitvoeringsorganisaties werken hard aan het voorkomen en terugdringen van gezondheidsverschillen onder hun inwoners. Daarvoor is aandacht nodig voor achterliggende factoren als armoede, eenzaamheid en stress. Daarom voeren professionals gesprekken met inwoners over wat speelt op meerdere leefgebieden zodat ze daadwerkelijk en duurzaam uit hun situatie kunnen klimmen. Wij spraken met vijf ervaren professionals uit verschillende domeinen: wat maakt een goed gesprek en wat heb je daarvoor nodig?
Gezondheid hangt vaak samen met problemen op andere leefgebieden. Denk aan onderliggende kwesties zoals (stress door) armoede en schulden, eenzaamheid en onzekerheid over werk, woning en inkomen. Met een breed gesprek proberen gespecialiseerde professionals een beeld te krijgen van wat er allemaal speelt en welke ondersteuning nodig is. Maar wat maakt dat gesprek goed en wat is daarvoor nodig? In een reeks filmpjes vertellen ervaren professionals, werkzaam in verschillende domeinen, over ‘hun’ goede gesprek.
Farley van Heydoorn is professioneel schuldhulpverlener bij de gemeente Utrecht. Hij denkt mee over beleid en voert ‘rondkomgesprekken’ met jongeren. Dat werk combineert hij met andere activiteiten waarmee hij impact wil maken, sinds 2018 vanuit zijn eigen organisatie BuroVAT. Zo geeft Farley trainingen aan professionals op het gebied van stress-sensitieve dienstverlening en treedt hij soms op als spreker.
Regie bij de klant
Tussen 2002 en 2005 doorliep Farley zelf een traject na een periode van problematische schulden. Deze periode gaf hem de inspiratie en ervaring om zelf als schuldhulpverlener aan de slag te gaan. “De regie laat ik bij de klant. Hoe vind jij dat het gaat? We hebben het om te beginnen niet over schulden. Ik begin mijn gesprek bij de intrinsieke problemen van mijn klant. Ik wil ze daar bewust van maken. Daarna kunnen we aan de schulden werken, want dan kan ik je gidsen.”
“Ik prikkel mensen om zelf na te denken. Als we het in het eerste gesprek over de schulden hebben vraag ik altijd: wat doet die situatie met jou? Dan zegt mijn cliënt misschien: ‘ik slaap slecht, ik zie mijn ouders heel lang niet. Ik zie mijn vrienden niet.’ Dan vraag ik: ‘wat betekent dat voor jou, of wat bedoel je precies?’ Of ik gebruik wat ik heb eerder gehoord heb: ‘jij hebt gezegd dat je hier last van hebt, maar je wilt ook abonnementen niet afzeggen.’ Wat is voor jou belangrijk?”
Eigen situatie herkennen
“Ik probeer te bereiken dat mensen zichzelf horen praten over wat de schulden met hen doen. Dat ze hun eigen situatie herkennen. Wat je echt moet vermijden is dat je in patronen van de Dramadriehoek terechtkomt. Met vaste rollen – namelijk die van de schuldhulpverlener eerst als aanklager en dan als redder. Een klant kan dan gemakkelijk in de slachtofferrol of aanklagerpositie komen. Voorkom dus dat je daarin terechtkomt!”