Alle wijkbewoners moeten de zorg en ondersteuning kunnen krijgen die zij nodig hebben. Met dit motto startte de gemeente Amsterdam de wijkverkenning. Tijdens zo’n verkenning krijgen huisartsen en hun medewerkers een rondleiding van een wijkzorgteam. Zo zien huisartsen(medewerkers) naar welke welzijnsactiviteiten en informele zorg zij hun patiënten door kunnen verwijzen.

Van huisarts naar wijkzorgteam

Amsterdamse huisartsen zijn onderdeel van wijkzorgteams. Deze wijkzorgteams organiseren bijvoorbeeld wandelingen, maar zorgen ook dat wijkbewoners vrijwilligerswerk kunnen doen als ze eenzaam thuis zitten. Om deze zorg te kunnen krijgen is het belangrijk dat de huisarts wijkbewoners die dit nodig hebben doorverwijst. Deze mensen leggen vaak ook hun niet-medische vragen bij de huisarts neer. Die moet vervolgens door kunnen verwijzen naar de juiste plek – ook als deze buiten de eerstelijnszorg is. Zo kan een huisarts een patiënt die moeite heeft met een gezond eetpatroon bijvoorbeeld doorverwijzen naar een eetclub waar hij of zij gezond voor zichzelf leert koken.

Wijkverkenning

Naast vrijwilligerswerk, wandel- en kookclubs zijn veel nieuwe mogelijkheden binnen het sociaal domein en de informele zorg. Veel huisartsen kennen deze mogelijkheden zijn vaak niet . De meesten verwijzen wijkbewoners dan ook niet door naar informele zorg. Daarom organiseert de gemeente Amsterdam een wijkverkenning. Tijdens zo’n verkenning laat een wijkzorgteam huisartsenpraktijken zien wat de wijk allemaal te bieden heeft. Na de sluiting van de praktijk leiden een ROS-adviseur en gemeentelijke kwartiermakers* een fietstocht van drie uur. Samen met huisartsen, praktijkondersteuners en assistentes bezoeken zij 4 à 5 locaties met welzijns- én informeel aanbod. Daar is op dat moment bijvoorbeeld een activiteit gaande.

“Ik had geen idee! Dit zou de gemeente ieder jaar moeten organiseren”, vertelt een van de praktijkondersteuners. “Ik heb vaker het gevoel dat ik meer voor een patiënt wil doen.  Ik vind het alleen vaak lastig om in te schatten naar wie ik het beste kan doorverwijzen. Door de professionals en vrijwilligers te ontmoeten, is de drempel om te verwijzen veel lager. Ik had van de meeste dingen wel een globaal beeld, maar geen idee van de enorme diversiteit en professionaliteit van het aanbod. Dit is veel beter dan een folder.”

Tips

• Werk samen met de ROS. Zij kennen de wereld van de huisartsen. Als gemeente ken je het sociaal domein. Samen kun je de huisartsenzorg en het sociaal domein aan elkaar knopen binnen wijken in jouw gemeente.
• Kijk of je je project kunt financieren met ondersteuning van het Achterstand Ondersteuningsfonds (AOF).
• Maak de wijkverkenning wijkgericht; een verkenning is effectiever op plekken waar het nodig is. In achterstandswijken wijken is de kans bijvoorbeeld kleiner dat mensen zelf op het idee komen om aan vrijwilligerswerk te beginnen, of aan iets zoals een kookcursus of een wandelclub mee te doen.
• Bouw vertrouwen op tussen de huisartsen en de aanbieders van activiteiten op het gebied van welzijn en andere informele zorg. Dat zorgt ervoor dat de huisarts sneller naar deze activiteiten doorverwijst.
• Schakel een welzijnscoach in. Hij of zij kent het aanbod. Zo hoeven de medewerkers van de huisartsenpraktijk dit aanbod niet zelf te kennen. Zij kunnen het opvragen bij de welzijnscoach.
• Een ambassadeur helpt. Dit kan bijvoorbeeld een huisarts zijn. De ROS kan een enthousiaste huisarts vinden. Hij of zij kan het project bij zijn/haar collega’s onder de aandacht brengt en hen enthousiast maken.
• Het is belangrijk om te zorgen dat huisartsen open staan voor de wijkverkenning. Je kunt verkenningals gemeente alleen organiseren als 60 tot 70% van de huisartsengroep (inclusief POH’ers) mee wil doen.

De wijkverkenning in Amsterdam is een initiatief van het Achterstandsondersteuningsfonds, de lokale ROS en de gemeente Amsterdam.