“Sandra straalt gewoon weer. Ze is een hele andere Sandra dan die van een aantal jaar geleden,” vertelt beweegmakelaar Jolanda Mikic van de gemeente Vaals. Jolanda ondersteunt Sandra.* Sandra werkte tientallen jaren als administratief medewerker, maar kwam in 2011 met ernstige psychische problemen thuis te zitten. Na acht jaar kon Sandra uiteindelijk weer aan de slag in een betaalde baan. Dit lukte door te werken aan haar fysieke gezondheid en deel te nemen aan sociale activiteiten en vrijwilligerswerk.

Psychische problemen en sociaal isolement

Sandra is vroeg begonnen met werken; haar eerste baan had ze al na één jaar vervolgonderwijs na de basisschool. Sindsdien deed ze administratief werk, tot ze in 2011 te maken kreeg met zware psychische problemen en arbeidsongeschikt verklaard werd. Tot 2018 zat Sandra, met een WIA-uitkering, thuis. Via de GGZ-instelling die haar behandelde kwam Sandra in 2016 in contact met beweegmakelaar Jolanda Mikic van de gemeente Vaals, om samen te werken aan haar activering. Jolanda: “In die tijd kampte Sandra met zware psychische problemen. Ze heeft ook in een sociaal isolement gezeten. Sandra durfde niet meer onder de mensen te komen. Er zijn ook mensen geweest die toen tegen Sandra zeiden: ‘Jij komt toch niet meer aan het werk, je bent te oud, je bent afgeschreven.’ Dat triggerde me heel erg. Ik dacht: ‘Dat gaat niet gebeuren. Ik zie dat jij talenten en motivatie en een gunfactor hebt.”

Maagbypassoperatie en sporten

Een voor Sandra belangrijk onderdeel van haar mentaal herstel en het actiever worden was het werken aan haar fysieke gezondheid. Een maagbypassoperatie, die ze drie jaar geleden onderging, heeft daarin veel voor haar betekend. Een belangrijke succesvoorwaarde van de operatie was voldoende beweging en sport. Daarbij kreeg Sandra hulp van Jolanda. Samen gingen ze op zoek naar een passende sport. Voor de kosten regelde Jolanda een financiële tegemoetkoming vanuit de gemeente. Naast het sporten – badmintonnen – koppelde Jolanda Sandra aan een ‘wandelmaatje’, wat haar extra hielp om fysiek, maar ook sociaal actief te zijn.

Ruilwinkel

Met hulp van Jolanda zette Sandra rond 2018 (toen ze weer arbeidsgeschikt verklaard werd) ook een aantal stappen op het vlak van participatie. De eerste stap was vrijwilligerswerk bij de bibliotheek in haar buurt, wat ook een bron van sociale contacten bleek. Toen Sandra aan meer uitdaging toe was, begon ze als vrijwilliger bij de Ruilwinkel in Vaals, die zich toen in de opstartfase bevond en waar Jolanda ook bij betrokken was. Jolanda: “Sandra is van grote betekenis voor de Ruilwinkel geweest. Ze heeft de hele administratie opgetuigd en anderen daarin begeleid.” Het werk in de Ruilwinkel beviel Sandra goed, en gaf, net als het eerdere vrijwilligerswerk, een positieve impuls aan Sandra’s sociale leven. Sandra: “Via de Ruilwinkel heb ik twee dames leren kennen. Met hen heb ik regelmatig contact en wandel ik iedere woensdag. Dat is heel leuk.”

Hallo Collega

Het vrijwilligerswerk bij de Ruilwinkel deed Sandra inzien dat ze een betaalde baan misschien ook weer aan zou kunnen. Bovendien had ze met het vrijwilligerswerk weer recente werkervaring. Jolanda schakelde het bureau Hallo Collega voor Sandra in. Hallo Collega koppelt mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan werkgevers die bereid zijn hen met de nodige aanpassingen (zoals het langzaam opbouwen van de gewerkte uren) in dienst te nemen. Via Hallo Collega kon Sandra in 2018 aan de slag als parttime administratief medewerker. Dit werk beviel Sandra – vooral in het begin – erg goed, onder andere omdat ze goede afspraken met haar leidinggevende kon maken. “Ik ben niet zo stressbestendig, ik moet alles in rust kunnen doen,” vertelt Sandra. “Met mijn baas sprak ik af dat ik altijd tegen hem kon zeggen: ‘even wachten, ik maak eerst dit af en dan kom ik bij jou.’ Zodat ik niet teveel door elkaar moest doen.” Verder kon ze haar gewerkte uren in het begin langzaam opbouwen, wat voor Sandra erg prettig was.

Uiteindelijk hield deze baan door omstandigheden op. Sandra is nu aan het solliciteren. Met de goede referentie van haar laatste werkgever én de hulp van Hallo Collega heeft ze goede hoop op iets nieuws.

Succesfactoren

Wat heeft gewerkt in de begeleiding?

Volgens Sandra heeft de hulp van Jolanda en Hallo Collega veel bijgedragen aan haar ontwikkeling naar betaald werk. Zij konden haar introduceren en aanbevelen bij werkgevers. Ook Jolanda’s persoonlijke begeleiding heeft voor Sandra veel betekend: “Ze steunt me in alles, wat ik ook maar vraag,” vertelt Sandra. “Het gaat om de persoonlijke begeleiding en de intentie. Dus dat iemand niet zegt: dit zie ik hier staan en als ik dat afgevinkt heb, zijn we klaar.” Jolanda beaamt dit belang van persoonlijke aandacht.

Wat moeten begeleiders echt niet doen?

Juist niet behulpzaam vindt Sandra het voorstellen of opleggen van participatievormen zonder aandacht voor wat iemand kan en wil. In haar geval gebeurde dat toen een klantmanager – net na de mededeling dat ze weer volledig arbeidsgeschikt was – voorstelde dat ze lopende bandwerk zou gaan doen. Dat leverde voor Sandra veel stress op: “Toen was ik bang dat ik in een fabriek zou moeten gaan staan, wat ik [qua stress, red.] niet kan én niet wil.” Ook Jolanda vindt dit een belangrijk punt: “Het is zó belangrijk om aan te sluiten bij wat iemand kan en wil, bij wat iemand nog plezier in het leven en zelfvertrouwen zou kunnen geven.”

*Om haar privacy te waarborgen hebben we Sandra een andere naam gegeven.

Lees ook het verhaal van Stephan en het verhaal van Janneke.