Tilburg in gesprek met inwoners over wat ze echt nodig hebben
Het gemeentebestuur van Tilburg wil meer ruimte maken voor wat er écht toe doet voor haar inwoners. Deze ambitie en integrale blik zijn ook te vinden in de Tilburgse visie op bestaanszekerheid. Manager schuldhulpverlening Joke Kock vertelt meer over hoe de gemeente zich inzet om hun inwoners gezonder en gelukkiger te maken.
In het bestuursakkoord van 2018-2022 ‘Gezond en Gelukkig in Tilburg’ staat dat de gemeente Tilburg meer ruimte wil maken voor het welzijn van haar inwoners. Hiervoor is onder meer een partij-onafhankelijke wethouder aangesteld, Esmah Lahlah. Wethouder Lahlah* moet ervoor zorgen dat deze ambitie aandacht krijgt binnen alle relevante beleidsthema’s. Denk aan wonen, werk, inkomen, armoedebestrijding, gezondheid en sport.
De ambitie om meer ruimte maken voor de welzijn van inwoners is ook te vinden in de visie op bestaanszekerheid uit 2020. Want welzijn is niet alleen afhankelijk van iemands inkomen of hoe je met geld omgaat. Maar ook van gezondheid, opleiding, kans op werk of toegang tot voorzieningen. En van iemands vaardigheden. Vanuit dat besef vroeg de gemeente zich af of ze wel goed bezig is met de inkomensondersteunende voorzieningen. “Of zijn we daarmee alleen maar pleisters aan het plakken? Waarmee helpen we onze inwoners eigenlijk?”
Adviezen en tips
- Stap uit je eigen werkelijkheid als beleidsmaker, en in de schoenen van de inwoner. Daarvoor is persoonlijke benadering en contact nodig, om in vertrouwen te verkennen waar mensen mee geholpen zijn. Een goede zorgverzekering bijvoorbeeld. Of geld voor de bus. Bijvoorbeeld als mensen, voor een bezoek aan de tandarts of voor een sollicitatiegesprek, moeten reizen, maar geen geld voor vervoer hebben. Of voor een kind dat naar de middelbare school moet.
- Maak ruimte voor maatwerk. Nu speelt bijvoorbeeld dat de gasprijzen stijgen. De overheid geeft iedereen 400 euro. Maar mensen van wie de energieleverancier failliet is gegaan komen nu in de problemen. Ze moeten bij een nieuwe leverancier soms wel 200 euro per maand meer betalen. Die mensen komen niet uit met 400 euro.
- Investeer in samenwerking als professionals. Zorg voor een goede sociale infrastructuur en zorg dat je weet welke initiatieven er zijn in je gemeente. Binnen de gemeente Tilburg, met meer dan 200.000 inwoners, zijn korte lijntjes. En er zijn veel contacten buiten de gemeentelijke organisatie, met vrijwilligersorganisaties/informele initiatieven, zoals Broodje Aap en Linke Soep. Samen kun je veel meer doen voor de bestaanszekerheid van mensen.
Brede gesprekken over bestaanszekerheid
Om deze vragen te beantwoorden organiseerde de gemeente gesprekstafels met inwoners. Ook in de zogenaamde ‘Pactwijken’ in Noord, West en Groenewoud, waar al sprake was van een programma. Ook is de gemeente gaan praten met allerlei professionals, bijvoorbeeld van scholen. “Over wat er speelt als het gaat om bestaanszekerheid, wat ze zelf doen, waarin ze vastlopen en wat hun behoeften zijn.” In die gesprekken ging het ook over de gevolgen van de afschaffing van verschillende inkomensondersteunende voorzieningen (voor huishoudens met een inkomen tot 130 procent van het sociale minimum) voor inwoners.
Daarna ging Tilburg van start met een pilot huisbezoeken. Dit past goed bij ‘Werk samen met de mensen om wie het gaat’, een van de negen principes om gezondheidsverschillen duurzaam aan te pakken, van Pharos. Het is het idee om in vier jaar 750 huishoudens te bezoeken en een breed gesprek te voeren over wat zij nodig hebben voor bestaanszekerheid in brede zin. Dit in plaats van de huidige inkomensondersteunende voorzieningen. De inzichten uit deze bezoeken wil de gemeente vertalen naar nieuw beleid. Vóór corona zijn 50 huisbezoeken afgelegd.
Opbrengsten en behoeften van inwoners
In de gesprekken ging het ook over het gebruik van de bestaande voorzieningen. Lang niet alle huishoudens blijken de inkomensondersteunende voorzieningen waarvoor ze in aanmerking komen, echt nodig te hebben. Dat geldt bijvoorbeeld voor de ‘meedoen-regeling’ van 100 euro per kind voor huishoudens tot 120 procent van het sociaal minimum.
Inwoners hebben vooral behoefte aan algemene voorzieningen in de wijk. En aan hulp bij bepaalde keuzes, bijvoorbeeld voor een energieleverancier (helemaal nu gasprijzen stijgen), zorgverzekering of abonnementen zoals TV of internet. Want voor veel mensen is dat te complex. De gemeente gaat nu energiecoaches inzetten en er komen coaches voor advies rond abonnementen. Op die manier gaat Tilburg meer maatwerk leveren.
Draad oppakken na corona
Door corona moesten de huisbezoeken worden gestopt en voerde de gemeente de meeste gesprekken online. Maar het blijkt dan veel lastiger om tot een goed gesprek te komen. Daarom gaat de gemeente, zodra het kan, toch weer verder met fysieke bezoeken. Om toch het aantal geplande bezoeken te halen wordt daarvoor extra capaciteit ingezet. “Vanwege corona blijven de inkomensafhankelijke regelingen voorlopig nog intact”, vertelt Kock.
*Wethouder Lahlah is door Binnenlands bestuur verkozen tot Beste Bestuurder 2021, onder meer voor haar inzet op preventieve en snelle aanpak op het gebied van bestaanszekerheid en schulden. “Hierbij zijn de menselijke maat en vertrouwen leidende uitgangspunten”, aldus Binnenlands Bestuur.