Soms komen in een GIDS-gemeente meerdere zaken op zo’n manier samen dat je er echt enthousiast van wordt. Zo is dat ook het geval bij de cursus ”Sociaal Sportprogrammeur” die in Amstelveen voor GIDS is ontwikkeld, maar nu is doorontwikkeld om in andere gemeenten in te kunnen zetten.

“Sociaal Sportprogrammeur” is een cursus waarbij cliënten van Werk & Inkomen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt tien weken lan­g samen in een intensief  traject aan de slag gaan om te werken aan hun competenties, dromen en gezondheid in brede zin. Deze cursus wordt mogelijk gemaakt door de gemeente Amstelveen en is ontwikkeld door Bart Logchies en Johan Annema van SportPrinciples. In eerdere fasen zijn onderdeel van deze cursus ingezet in de Ajax Challenge, in het project OldStars en bij diverse sociaal activeringsprogramma’s in het land.

Competenties vergroten

Leidend motto voor de cursus is ‘de wil om te willen winnen’ waarbij sport als metafoor wordt gebruikt: zo zijn er onder andere “kleedkamergesprekken”, leren deelnemers omgaan met winst en verlies en worden de kernwaarden die in de sport gelden ingezet om te ondersteunen bij het aanleren van kennis en vaardigheden die ook in de maatschappij en op het werk nuttig zijn. Via sport en beweging kunnen werknemersvaardigheden en/of competenties bij de deelnemers vergroot worden. In dit geval vormt sport en een opleidingslijn de ingang om het gesprek aan te gaan; zo worden competenties getraind door het creëren van een spiegel voor de deelnemers. Hierbij worden oefeningen in een lokaal en op het sportveld gedaan in een context waarin de deelnemers hun vaardigheden of het gebrek daaraan ervaren. Zo kunnen zij oefenen en de ervaring succesvol gebruiken in hun praktijk. Uiteraard kun je ook een andere metafoor gebruiken zoals cultuur of muziek.

Noemenswaardig aan deze cursus is dat het een wetenschappelijk onderbouwde cursus is; de makers werkten samen met onderzoekers van de Hogeschool in Den Haag. Daarbij is een combinatie gemaakt van de trainersvaardigheden die zij bezitten en wetenschappelijke inzichten die ook op blijvende verandering gericht zijn. Bij deze kwetsbare doelgroep valt veel te winnen, maar ook veel te verliezen wanneer een cursus niet goed in elkaar zit. Daarom is niets aan het toeval overgelaten. Op veel plekken in het land wordt sport als middel ingezet, de kunst is om dit via een vooraf gekozen stappenplan en methodiek dusdanig in te zetten dat de kans op succes groter wordt.

De deelnemers

De deelnemers aan de cursus zijn cliënten van Werk & Inkomen. De aanpak is vraaggericht; trainers gaan met deelnemers in gesprek over hun achterliggende motieven om mee te doen in de maatschappij. Tijdens gesprekken met deelnemers worden hun dromen en ambities als leidraad genomen. Deze dromen kunnen variëren van een eigen bedrijf tot weer onder de mensen komen. Het verhaal van Anchela is daar wat mij betreft een mooi voorbeeld van. Sport/bewegen was hier niet het doel maar leverde wel een mooie bijvangst. Mensen hoeven niet sportief te zijn, of te worden. Door sport (of cultuur, muziek) kun je leren samen te werken in een team, op tijd te komen, fouten te maken, en leren wat je talent is – of het nou om organiseren, hard werken of mooie acties maken gaat.

Een groot succes

De cursus bleek succesvol in Amstelveen. Een groep langdurige werkelozen en deelnemers uit het praktijkonderwijs hebben kennis gemaakt met de trainingen. Daar had het bij kunnen blijven, maar omdat het traject naadloos aansluit bij de doelstellingen van GIDS is er gekeken naar de mogelijkheid van het overdraagbaar maken van deze training. Opnieuw is samen met de Haagse Hogeschool gewerkt aan het omzetten van deze training in een “train de trainer-traject”. Graag brengen we de cursus bij meer gemeenten onder de aandacht. Immers, veel gemeenten ervaren wel de kracht van sport, maar kunnen dat niet procesmatig inzetten bij, voor en met deze doelgroep. Zo heeft het voor de deelnemers pas zin om te investeren in de training als er bestuurlijk draagvlak en behoefte is bij samenwerkingspartners voor een vervolgaanbod op sociaal en maatschappelijk gebied.